Heb jij een gehandicapt broertje of zusje, een opa met dementie, een ouder met psychische problemen of een verslaafd gezinslid? Je bent niet de enige. Ongeveer één op de vijf jongeren in Nederland groeit op met ziekte en zorg in de thuissituatie. Zij zijn ‘jonge mantelzorger’.
Als jij thuis een familielid hebt die veel zorg nodig heeft omdat hij of zij langdurig ziek is, mag jij jezelf jonge mantelzorger noemen. Langdurig ziek zijn kan op veel verschillende manieren, zowel lichamelijk als geestelijk. Iemand met een psychische ziekte of verslaving kan net zo veel hulp nodig hebben als iemand met een lichamelijk ziekte of handicap.
WAAR KAN JE MEE TE MAKEN HEBBEN
- Meehelpen huishouden
- Broertje/zusje naar school brengen
- Toedienen van medicijnen
- Meegaan naar ziekenhuis, fysiotherapie of andere hulpverleners
- Vertalen of uitleggen
- Overnemen financiën, administratie
- Je zorgen maken om hoe het gaat thuis of met degene die zorg nodig heeft
- Lichamelijke zorg zoals aankleden, douchen, insmeren
- Naar bed helpen
- Regelzaken
- Overnemen van taken van je ouders of familie
De aandacht gaat vaak uit naar het zieke familielid. Jonge mantelzorgers vinden het heel vanzelfsprekend om te helpen. Maar dat valt niet altijd mee. Het is belangrijk dat mantelzorg goed is te combineren met je opleiding en dat er daarnaast ruimte is om leuke dingen te doen. Hoe? Hieronder lees je meer over mantelzorg en geven we tips.
‘Mantelzorg geeft mij voldoening, ik voel me voldaan als ik bij mijn opa ben geweest.’
Bran is 20 jaar en zorgt voor zijn Opa van 81 jaar. Dit doet hij naast zijn studie cultureel werk op het MBO Gezondheidszorg en Welzijn en naast zijn bijbaan in een snackbar. Voor de zorg voor zijn opa krijgt Ibrahim geen studiepunten. Wel wordt er rekening gehouden met zijn afwezigheid. ‘Dat vind ik eigenlijk al genoeg. Soms mis ik 2,5 uur. In overleg met de schoolloopbaanbegeleider (slb’er) wordt er rekening met mijn situatie gehouden en is er overleg geweest met de teamleiders. Praten helpt echt!’.
PRAAT EROVER
Dat je zorgt voor iemand is gewoon. Meestal gaat het goed, maar soms kan het ook zwaar zijn. Erover praten is dan belangrijk, maar dat is niet altijd gemakkelijk. Thuis kan of wil je er misschien niet over praten en je wilt op school niet zielig of bijzonder worden gevonden. Toch is dit precies wat we je adviseren. Praten lucht op en maakt ondersteuning mogelijk. Je zal zien dat er meer kan dan je denkt.
Je kunt eerst een vriend(in) of klasgenoot vertellen over wat jou bezighoudt. Praat ook met iemand die je vertrouwt, bijvoorbeeld bij die ene docent waarmee je een klik hebt. Wil je liever iemand anoniem en buiten school spreken dan is er de kindertelefoon. Ook kun je gebruik maken van de chatfunctie via JouwGGD.nl. Ervaring kun je delen met andere jonge mantelzorgers via de community Deel je zorg van MantelzorgNL.
‘Over mantelzorg praten is niet vanzelfsprekend’
Erik is teamleider op het MBO voor gezondheidszorg en welzijn. ‘Studenten zeggen: “Het hoort bij onze cultuur. Het is mijn oma en ik doe het. Waarom zou ik erover moeten praten?” Ik wil hun leren dat praten wel helpt. Communiceer over je gevoel en over je leven. Dat zorgt voor persoonlijke groei. Dat heb ik ook geleerd. Vanuit mijn opvoeding heb ik niet geleerd om te praten. Maar praten is goed voor je en het helpt je.’.
TIPS
- Deel je ervaringen. Praat over je situatie met iemand die je vertrouwt. Je zult merken dat het oplucht om je zorgen te delen.
- Bespreek het op school. Vertel aan je mentor of leraar over je thuissituatie. Hij begrijpt dan beter dat je je huiswerk een keer niet af hebt. Of dat je met je gedachten niet bij de les bent.
- Geef aan als het even te veel wordt. Misschien kunnen mensen in je omgeving wat van je overnemen. Je mentor, docent of vertrouwenspersoon van de school kunnen je hierbij helpen.
- Blijf leuke dingen doen. Ga lekker sporten en blijf met vrienden afspreken. Zo heb je afleiding en sta je er niet alleen voor. Tijd voor jezelf is ook belangrijk!
- Zoek informatie. Is iets niet duidelijk over de ziekte of handicap? Stel je vraag aan je familie, je huisarts of een verpleegkundige. Het antwoord kan je geruststellen.
MEER WETEN
- De Kindertelefoon is dé plek in Nederland waar je elke dag gratis vertrouwelijk met een vrijwilliger over van alles kunt praten of chatten.
- Landelijke mantelzorgvereniging MantelzorgNL.
Meer over JongeMantelzorg
